چکیده:
در این تحقیق به بررسی اصول بهداشت فردی پرداخته شده است. منظور از بهداشت فردی تمیز نگهداشتن و مراقبت از بدن و حفظ سلامت جسم و روان است که این مسئولیت بر عهده خود فرد خواهد بود بهداشت فردی شامل مراقبت از اعضای مختلف بدن مثل: پوست، مو، چشم، گوش، قلب،… و استفاده مناسب و بجا از عواملی نظیر هوای سالم، ورزش و خواب می باشدکه در این تحقیق درباره هر کدام از مراقبت ها مطالبی بیان شده است که به چند نمونه اشاره می کنیم: درباره بهداشت پوست :استحمام قبل از خوابیدن مفید است زیرا خون از مغز متوجه پوست می گردد و این مسئله باعث آرامش فکر و بدن می شود، خستگی عضلات را نیز می توان به وسیله شستشوی بدن با آب گرم از بین برد زیرا با این عمل گردش خون سریعتر می شود و مواد زائد خون با سرعت بیشتری از بدن خارج می گردد.بهداشت قلب: برای پیشگیری از بیماریهای قلبی موارد ذیل توصیه می گردد:آهسته غذا بخورید و از پرخوری پرهیز نمائید،در مصرف غذاهای پرچرب، پر نمک و قندی زیاده روی نکیند،از کشیدن سیگار، خوردن مشروبات الکلی خودداری کنید و در مصرف ادویه جات زیاده روی نکنید.وزن خود را در حد معمولی و مناسب نگه دارید.از داد و فریاد بیهوده و عصبانیت خودداری نمائید.
بهداشت فردی:
منظور از بهداشت فردی تمیز نگهداشتن و مراقبت از بدن و حفظ سلامت جسم و روان است که این مسئولیت بر عهده خود فرد خواهد بود بهداشت فردی شامل مراقبت از اعضای مختلف بدن مثل: پوست، مو، چشم، گوش، قلب،… و استفاده مناسب و بجا از عواملی نظیر هوای سالم، ورزش و خواب می باشد.
بهداشت پوست:
پوست یکی از اعضای مهم و وسیع بدن است. پوست دارای مو، اعصاب، غدد و رگهای خونی فراوانی می باشد.
وظایف پوست:
محافظت از ورود میکروبها به داخل بدن
تنظیم حرارت بدن و دفع مواد زائد از آن
حس لامسه(لمس کردن)
به طوری که در بالا گفته شد از اعمال و وظایف اصلی پوست تنظیم حرارت بدن و دفع مواد زائد می باشد، با عرق کردن بدن انسان خنک گردیده و حرارت آن به طور طبیعی حدود ۳۷ درجه سانتیگراد ثابت می ماند، عرق کردن عمل طبیعی بدن است و چیزی را که باید از آن جلوگیری نمود بوی نامطبوع عرق بدن می باشد نه خود عرق کردن.
عرق عبارتست از مواد زائد بدن که در آب حل شده و به وسیله غده های مخصوص عرق از سوراخهای پوست بدن خارج می شود و خارج شدن این مواد زائد از پوست به کنترل درجه حرارت بدن کمک می کند.
وقتی انسان گرمش می شود عرق می کند عرق در واقع وقتی به سطح پوست می رسد بدون بو است ولی میکروبهای موجود در سطح پوست باعث بدبو شدن عرق می شود که به بوی بدن معروف است. ولی بعضی از بوهای بدن انسان مربوط به عرق کردن نیست مثلاً بعد از خوردن بعضی از غذاهای مثل سیر، دهان انسان برای مدتی بوی سیر می دهد و یا کسی که چرک در گلو و یا دندان خراب شده ای دارد ممکن است بوی بد دهان داشته باشد. البته بعضی افراد بوی خاصی زیر بغل دارند که تا حدی طبیعی بوده و مربوط به خصوصیات بدنی شخص می باشد، همانطور مقدار عرق کردن از شخص تا شخص دیگر فرق دارد.
فعالیت غدد عرق زا در سنین بلوغ فوق العاده زیاد بوده و با ورزش، گرمی هوا، پوشیدن لباسهای ضخیم، خستگی، عصبانیت، نگرانی، هیجان و حتی خجالت ارتباط دارد. لازم به یادآوری است که بعضی افراد بوی عرق بدن خود را احساس نکرده و یا به آن عادت می کنند در حالی که دیگران از آن به سختی رنج می برند.
با توجه به اینکه در نتیجه فعالیت غدد عرق زا و رعایت نکردن نظافت شخصی و استحمام نکردن به موقع، علاوه بر زیادتر شدن بوی ناراحت کننده بدن، شرایط مناسبی برای فعالیت میکروبهای بیماریزای مختلف آماده می گردد لذا اهمیت استحمام و نظافت و بهداشت پوست از این طریق روشن می شود.
نظافت پوست:
چرک پوست بدن، شامل مواد باقیمانده از ترشحات عادی غدد چربی پوست و عرق کردن است که این مواد بر روی پوست باقی می ماند و منافذ(سوراخهای) پوست را مسدود می کند شستشوی بدن با آب و صابون پوست را از وجود این مواد پاک می کند زیرا صابون با مواد چربی ترکیب شده و بعد از شسته شدن با آب، چربی ها را از پوست جدا می کند، شستشوی بدن با آب گرم (حدود ۳۸ درجه) نیز موجب می شود که چرک پوست از بدن جدا شود و پوست نرمی و لطافت خود را باز یابد.
استحمام با آب گرم سبب بازتر شدن رگهای خونی پوست می شود و خون را از اندامهای داخلی و مغز متوجه پوست می کند به همین خاطر است که پس از خوردن غذا استحمام صحیح نیست زیرا خون از معده و دیگر اندامهای داخلی متوجه پوست بدن گشته و هضم غذا را دچار اشکال می نماید.
استحمام قبل از خوابیدن مفید است زیرا خون از مغز متوجه پوست می گردد و این مسئله باعث آرامش فکر و بدن می شود، خستگی عضلات را نیز می توان به وسیله شستشوی بدن با آب گرم از بین برد زیرا با این عمل گردش خون سریعتر می شود و مواد زائد خون با سرعت بیشتری از بدن خارج می گردد.
هر فرد باید بدن خود را در صورت امکان همه روزه و یا حداقل هفته ای دو بار با آب و صابون بشوید. لازم به یادآوری است برای مشاغلی که با مواد غذایی سر و کار دارند استحمام روزانه توصیه می شود.
برای جلوگیری از بوی عرق بدن چهار روش ساده را باید مراعات کرد:
استحمام روزانه
از بین بردن موهای زائد بدن
عوض کردن مرتب لباسهای زیر
استفاده از ضد بوها(مثلاً می توانید مقداری آبلیمو را در کف دست ریخته و به زیر بغل بمالید)
هر فرد بایستی وسایل استحمام شخصی داشته باشد. زیرا استفاده از وسایلی ماندد حوله و شانه افراد دیگر می تواند باعث انتقال آلودگی های مختلف بین افراد شود باید توجه داشت که این گونه وسائل بلافاصله پس از استفاده، در جریان هوا و در معرض نود خورشید قرار گیرند.
توصیه می شود پس از استحمام در محلهای کسب، حوله را در معرض هوا قرار دهند تا مرطوب باقی نماند چون آلوده به عوامل بیماریزای قارچی می شود.
شستن دستها:
دستها باید همیشه تمیز و عاری از آلودگی باشند. تعدادی از بیماریها از طریق دست و ناخن آلوده به افراد منتقل می شود رعایت اصول بهداشت فردی از طریق شستن صحیح دستها و کوتاه کردن ناخنها می تواند از ابتلاء به این عفونتها جلوگیری نماید.
در موارد زیر لازم است که قبلاً دستها به خوبی شسته و تمیز شوند.
در موقع تهیه غذا، آماده کردن ظروف و وسائل سفره و خوردن غذا، پاک کردن چشمها، نگهداری کودکان به خصوص نوزادان، پس از اجابت مزاج، بعد از دست زدن به حیوانات و نظافت آنها، بعد از باغبانی و زراعت، پس از ملاقات و تماس با بیماران به خصوص بیماران مبتلا به بیماریهای واگیردار باید دستها به خوبی شسته و تمیز شوند و برای خشک کردن دستها هر فرد باید حوله و یا دستمال تمیز و مخصوص به خود داشته باشد. پوست دست بعضی از افراد به بعضی از مواد پاک کننده یا شوینده حساسیت دارد سفارش می شود که این افراد از دو دستکش(یک دستکش نخی و یک دستکش پلاستیکی) با هم استفاده نمایند یا از دستکش لاستیکی که لایه داخلی آن نخی است، استفاده کنند.
تهیه کننده آرزو خوجانی معاون اجرایی پیش دبستانی امام حسین علیه السلام-واحدنیشابور
تایید کننده مریم عمارلو مدیریت محترم پیش دبستانی امام حسین علیه السلام-واحدنیشابور